8 Mart Dünya Kadınlar Günü

1977 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün geçmişi oldukça eskilere dayanır.

Birleşik Devletlerin New York şehrinde hazır giyim ve tekstil işçisi 40.000 kadının 8 Mart 1857 tarihinde, insanca bir yaşam için eşitsizlik ve ayrımcılığa karşı başlattıkları eylemler; kadın haklarının elde edilmesinde milat olarak kabul görerek uluslararası bir güne dönüşmüştür.

İnsanlık dışı çalışma koşullarına ve düşük ücrete karşı başlatılan grev ve boykot polisin saldırısıyla kanlı bitti. Polisin müdahalesi sırasında çıkan yangında çoğu kadın 129 işçi feci şekilde can verdi. Yaşamını yitirenlerin cenaze törenine yüz binlerce kişi katıldı. Bu olaydan 52 yıl sonra,1910 yılında Danimarka’nın Kopenhag kentinde gerçekleşen 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında, Almanya Sosyal Demokrat Parti önderlerinden Clara Zetkin, bu yangında yaşamını yitiren 129 kadın işçinin anısına 8 Mart gününün Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanmasını teklif etti. Kadınların özellikle oy hakkını onurlandırmayı amaçlayan Kadınlar Günü önerisi oy birliği ile kabul edildi.

1975 yılı kadın haklarında dönüm noktası oldu. Birleşmiş Milletler Örgütü bu yılı, bütün Dünyada Uluslar Arası Kadınlar Yılı olarak kabul etti.16 Aralık 1977 tarihine gelindiğinde ise 8 Mart’ın bütün kadınlar için Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı. Kadınlara eşit hakların verilmesinin Dünya barışını güçlendireceği düşüncesinde hem fikir olundu. Böylece 8 Mart günü, kadınların yüzyıldan bu yana bütün Dünyada yürüttükleri özgürleşme hareketinin kutlandığı ve kadınların demokratik taleplerinin ifade edildiği tarihsel bir gün haline geldi.

Dünya Kadınlar Günü, kadınların kazanımlarının hangi mücadelelerin ardından elde edildiğini hatırlatan önemli bir göstergedir. Günümüzde pek çok ülkede kadın hakları ilerleme kaydetmişse de, ülkemizde ve gelişmekte olan ülkelerde istenen seviyede değildir.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü, kadınlar arasında dayanışma ve paylaşım günü olarak isimlendirilse de bu durum içi boş bir söylemden öteye geçememiştir. Dünyadaki en fakir insanların büyük bir çoğunluğu hala kadınlardır. Eğitim alamamış insanların büyük çoğunluğu da kadınlardır. Başta Türkiye olmak üzere; kadınlar, erkeklere göre % 25 – 50 daha az ücretle çalıştırılmaktadır.

Türkiye’de; Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında “Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanmaya başlandı. Kutlamalar1975 da daha yaygın etkinliklerle ve sokağa taşınarak devam etti.

“Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı” programından Türkiye de etkilenmiş ve 1975 yılında “Türkiye 1975 Kadın Yılı” kongresi yapılmıştır. 1980 askeri darbesinin ardından 8 Mart dört yıl süreyle anılmadı. 1984’ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından Dünya Kadınlar Günü yeniden kutlanmaya başlandı.

Kadınlar 80’li yıllarda, 8 Mart’ı izinli yürüyüş ve şenliklerle kutlayamamışlarsa da, küçük gruplar mütevazı kutlamalarını sürdürdüler. 90’lı yıllarda kadın kuruluşları sayısının ve toplumsal etkinliklerinin artması ile birlikte, 8 Mart daha geniş katılımlarla kutlanır hale geldi.

Birleşmiş Milletler tarafından yapılan bir araştırmaya göre;

Dünyadaki işlerin %66’sı kadınlar tarafından yapılıyor.
Buna rağmen kadınlar dünyadaki toplam gelirin ancak %10’una sahipler.
Dünya’daki mal varlığının ise % 1’ine sahipler.
Başka bir deyişle dünyadaki işlerin % 34’ü erkekler tarafından görülüyor ancak erkekler dünyadaki toplam gelirin % 90’ına ve toplam mal varlığının % 99’una sahipler.

Türkiye’den Rakamlar;

Şehirlerde evli kadınların % 18’i, köylerde de ise % 76’sı, eşleri tarafından şiddete maruz kalıyor.
Kadınların % 57,7’si evliliklerinin ilk gününde şiddetle karşılaşıyor.
Aile içi suçların % 90’ınını, kadına karşı işlenen suçlar oluşturuyor.

Dünya Ekonomik Forumu’nun; 134 ülkede yaptığı incelemenin verileri esas alınarak hazırlanan raporda, Türk Kadınlarının ekonomiye ve siyasete katılımlarının iç açıcı olmadığı bir kez daha görülmüştür. Ekonomi ve siyaset açısından kadınların erkeklerden en geride olduğu ülkeler arasında yer alan Türkiye, Suriye ve İran’dan sonra geliyor. Sıralamada 129. olmamız yorum değil, acil çözüm gerektiriyor.

8 Mart gününün, bütün dünyada “Kadınlar Günü” olarak kabul görmesini sağlayan tarihsel olayları özetleyecek olursak:

1857 New York: Kadınlar 12 saatlik günlük çalışma saatine, düşük ücrete karşı yürüyüşler yaptılar. Ancak polis tarafından dağıtıldılar.
1908 New York: 15.000 kadın daha kısa çalışma saati, daha iyi gelir ve oy hakkı için yürüdüler. Doğum izni istediler. Kullandıkları slogan “Ekmek ve Gül” idi. Ekmek yaşama güvencesini ve karın tokluğunu, gül ise daha kaliteli yaşamı simgeliyordu.
1909: İlk Kadın Günü 28 Şubat’ta kutlandı. Avrupa’daki kadınlar da Şubat ayının son pazar gününü Kadın Günü olarak kutladılar.
1910: Clara Zetkin isimli Alman bir sosyalist kadın, Kadın Sosyalist Enternasyonali’nde Dünya Kadınlar Günü olmasını önerdi ve bu öneri kabul edildi.
1911: Kophenhag kararlarından sonra ilk kez 19 Mart ta Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre de Kadın Günü kutlandı. Yüz binlerce kadın ve erkek değişik etkinlikler yaptılar. Oy verme, seçme- seçilme haklarının yanı sıra, meslek edinme ve mesleki eğitim görme haklarını istediler. Bu kutlamalardan 2 hafta sonra Triangel yangınında 140 kadın öldü. Bu olay Amerikan çalışma koşullarını büyük ölçüde etkilemiştir.
1917: Rus kadınlar “ekmek ve barış” için grev yaptılar. Yaşam şartlarının kötülüğünü protesto ettiler. Bu olay gerçekleşme tarihi 8 Mart’tır ve daha sonra bütün Avrupa ülkeleri tarafından da kabul görmüştür.
1977: Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kadın Hakları ve Dünya Barışı Günü olarak 8 Mart’ı kabul etti.

Düşünce ve inanç özgürlüğü demokrasilerin temelini oluşturan olmazsa olmaz iki ana unsurdur. Eğer bir ülkede kadın hakları gelişirse, demokraside gelişecektir. Dolayısıyla demokrasimizin gelişimine mani olacak sebeplerin her ne pahasına olursa olsun bertaraf edilmesi gerekiyor.

Tarihsel mücadelenin sadece kadınların çabasıyla elde edilmesi olanaksız. Erkeklerin de kadınlara destek olması şart! Bahsi geçen sorunlar ancak böyle bir dayanışma ile çözüme kavuşabilir.

Demokrasinin ve insan haklarının herkes için var olduğu güzel günler dileğiyle; “Dünya Kadınlar Günü Kutlu Olsun!”